Fecr-i Ati
(1909-1912)
Özellikleri
√ 1901’ Servet-i Fünun edebiyatı kapatıldıktan sonra 8 yıl kadar edebiyatta boşluk oluşmuş ve 1909 yılında edebiyatımızda ilk defa bir beyanname ile kurulan topluluk olan Fecr-i Ati (Geleceğin Şafağı) topluluğu kurulmuştur.
√ Edebiyatımızda ilk edebi topluluk olma özelliği gösterir.
√ Servet-i Fünun edebiyatına ağır eleştiriler yaparak onların yaptığı çalışmaları eleştirmiş ve kendilerinin daha iyi bir edebiyat yapacaklarını ileri sürmüşlerdir.
√ Servet-i Fünun edebiyatını eleştirmelerine rağmen onlardan daha ileri gidememiş hatta onların taklidi olmuşlardır.
√ Sanat ve edebiyata en iyi hizmeti kendilerinin yapacağı düşüncesiyle yola çıkmışlar ve “Sanat şahsi ve muhteremdir.”ilkesiyle eser vermişlerdir.
√ Sanat için sanat anlayışına bağlı kalarak eser vermişlerdir.
√ Batı edebiyatını (Fransız edebiyatı) örnek almışlardır.
√ Sembolizm akımının etkisinde kalmışlardır.
√ Dil oldukça ağır ,sanatlı,süslü ve imgelerle doludur.
√ Aruz veznini kullanmışlardır.
√ Uzak çağrışımlar(Gerçeklikten uzak,soyut) olan tabiat tasvirleri yapmışlar,aşk ve doğa konularına değinmişlerdir.
√ Şiirlerde Arapça ve Farsça ağır tamlamalar kullanılmıştır.
√ Şiir alanında bu dönemde Ahmet Haşim en önemli eserleri yazmıştır.
√ Tiyatro Servet-i Fünun edebiyatına göre bu dönemde biraz da olsa canlanmış ve bir çok eser verilmiştir.
√ Tiyatro teknik bakımından zayıftır;eserler konuşma diline yakın verilmiştir.
√ Tahsin Nahit ,Müfit Ratip ve Şehabettin Süleyman bu dönemde tiyatro ile uğraşan önemli kişilerdir.
√ Öykü ve Roman da bu dönemde pek başarılı olunamamıştır.
√ Özgün bir edebiyat ortaya koymak istemişler ama bunu gerçekleştiremeden dağılmışlardır.
√ Topluluk dağıldıktan sonra da topluluğa sadık kalan tek kişi Ahmet Haşim olmuştur.
√ Fecr-i Ati edebiyatını benimseyen sanatçılar şunlardır:
Ahmet Haşim
Refik Halit Karay
Celal Sahir
Tahsin Nahit
Müfit Ratip
Şehabettin Süleyman
Emin Bülent serdaroğlu
Celal Sahir Erozan
Hamdullah Suphi Tanrıöver
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Ali Canip Yöntem
Fuat Köprülü
Faik Ali Ozansoy
İzzet Melih
Ahmet Samim
Cemil Süleyman
** Bu sanatçıların bir çoğu daha sonra farklı topluluklara katılacaktır.Topluluk arasındaki görüş farklılığı erken dağılmasına sebep olmuştur.Bu topluluğa tek sadık kalan Ahmet Haşim olacaktır.
Fecr-i Ati Edebiyatı Beyannamesi
√ Genç ve yetenekli sanatçılar bir araya toplanacak onların yetişmeleri sağlanacaktır.
√ Batı günü gününe takip edilecek ve yapılan çalışmalar bu takip neticesinde yapılacaktır.
√ Batıya ait bir çok eser Türkçeye çevrilecek ve bununla ilgili bir dil komisyonu kurulacaktır.
√ Zengin bir kütüphane kurulacaktır.
√ Topluluğa ait kişilerin eserlerinin toplandığı bir kitaplık kurulacak.
√ Halka açık konferanslar yapılacak böylece halk sanat ve edebiyat konusunda bilgilendirilmiş olacak.