Hoca Dehhani
√ 13. yy şairidir.
√ Divan edebiyatının ilk şairidir.
√ Din dışı konularda eser vermiştir.
√ Aşk,şarap,bahar gibi konular işlemiştir.
√ Şiirleri ilk gazel ve kaside örneklerini oluşturur.
√ Selçuklu Şehnamesi önemli eseridir.
Mevlana Celaleddin Rumi
√ 13. yy şairidir.
√ Horasan’da doğmuştur.
√ Çok ünlü bir Mutasavvıf ve düşünürdür.
√ Tasavvuf düşüncesi ile eserler vermiştir.
√Arapça,Farsça ve Rumca bilir.
√ Hiçbir şekilde din ,dil,ırk ayrımı gözetmez.
√ Mevlevi tarikatı kurmuştur.
√ Mesnevi,Divan-ı Kebir, Mektubat, Fihi Ma Fih,
√ Meclis-i Seb’a önemli eserleridir.
Sultan Veled
√ Mevlana’nın oğludur.
√ Mevlevilik tarikatını yaymaya çalışmıştır.
√ Mevlana kadar başarılı değildir.
√Türkçe şiirler de yazmıştır.
√ Divan,Rübabname,İbtidaname önemli eserleridir.
Ahmedi
√14. yy şairidir.
√ Asıl adı Taceddin İbrahimdir.
√ İyi bir şair olmasının yanında bilim adamlığı da vardır.(matematik ve tıp alanında kendini yetiştirmiştir.)
√ Hayatının çoğunu Bursa’da geçirmiştir.
√ Şiirlerinde aşk,şarap,kadın ve tabiat gibi konuları işlemiştir.
√Dili ağırdır.
√ Divan,İskendername,Cemşid-ü Hurşid önemli eserleridir.
Aşık Paşa
√ 13.yy sonları 14. yy başlarında yaşamıştır.
√ Kırşehir’de doğmuştur.
√ Önemli bir mutasavvıftır.
√ Eserlerini Türkçe yazmıştır.
√Hem hece ile hem de aruz vezni ile eserler vermiştir.
√ eserlerinde Yunus Emre’nin büyük etkisi vardır.
√ Garipname,Fakname ve Vasf-ı Hal önemli eseridir.
Kadı Burhaneddin
√ 14. yy şairidir.
√ Kayseri’de doğmuştur.
√Kadının oğludur.Kendiside kadılık yapmıştır.
√ Bir devlet kurmuş ve 18 yıl sonra yıkılmıştır.Savaşta yenilerek idam edilmiştir.
√ Aşk(beşeri) ve tasavvufla ilgili eserler vermiştir.
√ Aruz ve hece ölçüsüyle eserler vermiştir.
√ Tuyug ve gazelleriyle tanınır.
√Günlük konuşma dilini eserlerinde kullandığı görülür.
√ Divan adlı esri vardır.
Kul Mesud
√ 14. yy şairidir.
√ Kelile ve Dimne çevirisi vardır.
Nesimi (Seyyid Nesimi)
√14. yy şairidir.
√Bağdat’ta doğmuştur.
√ Hurufilik tarikatının üyesidir.
√ Düşüncelerini çekinmeden cesurca söylemiştir.Bu tutumundan ve cesurluğundan dolayı derisi yüzülerek öldürülmüştür.
√ Daha çok Tuyuglarıyla tanınır.
√ Yunus Emre’nin etkileri eserlerinde görülür.
√ Türkçe ve Farsça Divanları vardır.
Gülşehri
√ Kırşehir’de doğmuştur.
√ Eserlerini Türkçe vermiştir.
√Mantıku’t Tayr ve Felekname adlı eseri vardır.
Şeyhi
√ 15. yy şairidir.
√ Asıl adı Yusuf Sinan(Sinaneddin)dir.
√ İran’da hem tasavvuf hem de tıp eğitimi görmüştür.
√ Çelebi Sultan Mehmet’in gözünü tedavi etmiş bunun karşılığı olarak Tokuzlu(Dokuzlu) köyü tımarlığı verilmiştir.
√ Kendisine tımar olarak verilen köye giderken soyulduğu için ünlü eseri Harname’yi yazmıştır.
√ Harname edebiyatımızda hiciv alanında önemli bir eserdir.Alegorik-didaktik bir eserdir.
√ Şiirlerinde tasavvuf kültüründen de yararlanarak yazmıştır.
√ Din dışı konularda da eser vermiştir.
√ Harname Türk edebiyatında ilk fabl örneği sayılır.
√ Divan , Hüsrev ü Şirin , Harneme, önemli eserleridir.
Ali Şir Nevai
√ 15. yy şairidir.
√ Çağatay edebiyatının önde gelen sanatçısıdır.
√ Çok iyi bir eğitim almış hatta uzun yıllar Sultan Hüseyin Baykara yanında vezirlik de yapmıştır.
√ Türkçenin Farsçadan daha iyi olduğunu Muhakemet-ül Lügateyn adlı eserde ortaya koymuştur.
√ Ali Şir Nevai hamse (beş meseneviden oluşan ) sahibidir.
√ İlk Şairler tezkiresi olan Mecalisü’n Nefais ona aittir.
√ Bir çok alanda eser vermiştir.(gazel, mesnevi Tarih incelemeleri,Tezkire,tuyuğlar gibi….)
√ Türkçe Divan , Farsça Divan , Mizanü’l Evzan,Mahzen’ül Esrar , Lisanü’t Tayr ve Münşeat diğer önemli eserleridir.
Süleyman Çelebi
√ 15. yy şairidir.
√ Bursa’da doğmuştur.
√Çok iyi bir dini eğitim bilgisi vardır.
√ Hz. Muhammed’e olan sevgisini Vesilet’ün Necat (Mevlid) adlı eserde dile getirmiştir.
√ Mevlid mesnevi biçiminde yazılmıştır.Eser 6 bölümden oluşur.
1- Münacaat (Allah’a yalvarış)
2- Veladet (Peygamberimizin doğumu)
3- Risalet (Peygamber olması)
4- Miraç (Peygamberimizin Allah ile buluşması, göğe yükselmesi)
5- Rıhlet (Peygamberimizin Vefatı)
6- Dua
Necati
√ 15. yy şairidir.
√ Türkçeye çok önem vermiştir.
√ Sade, açık ,yalın, doğal şiirleriyle tanınır.
√ Devletin bir çok kademelerinde çalışmıştır.
√ Mahallileşme hareketini başlatmıştır.
√ Divan adlı eseri vardır.
Sinan Paşa
√ 15 .yy sanatçısıdır.
√ Babası İstanbul Kadısıdır.
√Çok iyi eğitim almış ,Kadılık,sadrazamlık gibi görevlerde bulunmuştur.
√ Divan Edebiyatında Nesir alanında çok önemli eserleri vardır.
√ Süslü nesir alanında çok başarılı olmuştur.
√Tazarruname, Maarifname,Tezkiret’ül Evliya,Kabusname önemli eserleridir.
Ahmet Paşa
√ 15. yy şairidir.
√ Fatih döneminde yaşamış ve o dönemde Sultanu’ş Şuara(Şairler sultanı) olarak bilinir.
√ Gazelleri,Kasideleri ,Murabbalarıyla ün kazanmıştır.
√ Fatih Sultan Mehmet’in sohbet arkadaşıdır.Ona yaptığı bir hatadan dolayı gazabını kazanmış ama sonra ona yazdığı Kerem kasidesi ile tekrar sevgisini kazanıp idam olmaktan kurtulmuştur.
√ Nazireleriyle tanınır.(Bir şairin şiirine aynı ölçü,konu ve uyakta yeni dizeler eklemesidir.)
√Türkçe Divanı vardır.
Fuzuli
√16. yy şairidir.
√ Asıl adı Mehmet’tir.
√ Azeri edebiyatının en önemli sanatçısıdır.
√ Aşk,ıstırap şairi olarak bilinir.(aşk onda platoniktir.Aşk kavuşulunca biter düşüncesinde)
√ Döneminin ilmini çok iyi öğrenmiştir. (Matematik,tıp,dini ve edebiyat bilgileri gibi..)
√ Divan edebiyatının en lirik şairidir.
√ Çok iyi bir hayal gücüne sahiptir.
√ Hayatının son yıllarını yokluk içinde geçirmiştir.
√Gazel ve kasideleriyle ünlüdür.(özellikle gazel)
√ Şikayetname, Hadikatüs Süeda, Beng ü Bade,Leyla ü Mecnun,
Sakiname,Enis-ül Kalb, Sıhhat-ü Maraz,Su Kasidesi,Terceme i Hadis-i Erbain ,Mektuplar,Türkçe Divan,Arapça Divan önemli eserleridir.
Baki
√ 16.yy Şairidir.
√ İstanbul’da doğmuştur.
√ En büyük hayali ve isteği Şeyhülislam olmaktı ama olamamıştır.
√ Medrese eğitimi almıştır.
√ Zevk ve eğlence şairi olarak bilinir.
√ Tasavvufla ilgili eser vermemiştir.
√ Aşk,doğa,eğlence konularını daha çok işlemiştir.
√Kanuninin ölümü üzerine yazdığı Kanuni Mersiyesi çok meşhurdur.
√ Şairler Sultanı (Sultanu’’ş Şuara ) olarak bilinir.
√ Söz sanatlarını ustaca kullanmış ve Divan şiirine başarıyla uygulamıştır.
√ Şiirlerinde süslü sanatlı bir dil kullanmıştır.
√ Çok iyi bir şiir bilgisine sahiptir.
√ Divan adlı eseri vardır.
Sehi Bey
√ 16. yy sanatçısıdır.
√ Anadolu sahasının ilk tezkiresini yazmıştır.( Heşt Behişt)
√ Heşt Behişt ve Divan adlı eseri vardır.
Bağdatlı Ruhi
√16.yy şairidir.
√Terkib-i Bentleriyle ün kazanmıştır.
√Dili sade ve süsten uzaktır.
√Hicivleriyle ünlüdür.
√Divan adlı eseri vardır.
Taşlıcalı Yahya
√ 16. yy sanatçısıdır.
√ Aslen askerdir.
√ Gazel ve kasideleri de çok ünlüdür.
√Fuzuli’den sonra en ünlü mesnevi sanatçısıdır.
√ Hamse sahibidir.
√ Yusuf u Züleyha , Şah u Geda , Gülşen-i Envar , Gencine-i Raz , EsrarnameKitab-ı Usul önemli mesnevileridir.
√Divanı vardır.
Seydi Ali Reis
√ 16 .yy sanatçısıdır.
√ Bir denizci ve donanma komutanıdır.
√ Sade açık ve sürükleyici bir dili vardır.
√ Mir’atül Memalik edebiyatımızda önemli gezi yazısı eseridir.
√ Muhit adlı coğrafya kitabı da vardır.
Nef’i
√ 17 .yy sanatçısıdır.
√ Erzurum’da doğmuştur.Asıl adı Ömer’dir.
√ Divan Edebiyatının en büyük Hiciv sanatçısıdır.
√ Çok iyi bir medrese eğitimi almıştır.
√ Devrin önde gelenlerine ve padişahlara sunduğu kaside ve hicivleriyle tanınır.
√ Hem övmeleri hem de yermeleriyle meşhurdur.
√ Ölümü Hicivleri yüzünden olmuştur.
√ Dili ağır ve sanatlıdır.
√ Özellikle kasideleri meşhurdur.
√ En önemli eseri Siham-ı Kaza’dır.
√ Türkçe Divan ve Farsça Divanı vardır.
Nabi
√ 17. yy sanatçısıdır.
√Asıl adı Yusuf Nabi’dir.
√ Divan edebiyatının en önemli didaktik ve hikemi tarzda sanatçısıdır.
√ Daha çok mensur (düz yazı) türünde eser vermiştir.
√ Duygudan çok düşünceye ,bilgiye önem vermiştir.
√ Sade ,yalın bir dili vardır.
√ Hayriye , Hayrabat ,Tuhfetü’l Harameyn Surname ,Türkçe Divan ve Farsça Divan önemli eserleridir.
Naili
√ 17. yy sanatçısıdır.
√Tasavvuf etkisinde kalmıştır.
√Dili ağır,sanatlı ve süslüdür.
√ Sebk-i Hindi (Hindu) akımının en önemli temsilcisidir.
√ Gazelleriyle tanınır.
√ Divan adlı eseri vardır.
Neşati
√ 17. yy sanatçısıdır.
√ Mevlevi tarikatına mensuptur.
√ Dili ağır ,süslü ve sanatlıdır.
√ Sebk-i Hindi (Hindu) akımının önemli temsilcisidir.
√ Kasideleri önemlidir.
√ Divan,Edirne Şehrengizi,Hilye-i Enbiya önemli eserleridir.
Katip Çelebi
√ 17. yy sanatçısıdır.
√Divan Katipliği yapmıştır.
√Çok iyi bir eğitim almıştır.
√ Coğrafya,Tarih,Bibliyografya,Sosyoloji gibi alanlarda eser vermiştir.
√ Cihannüma,Keşfü’z Zünun,Fezleke,Düsturul Amal Mizanül Hak önemli eserleridir.
Evliya Çelebi
√ 17. yy sanatçısıdır.
√ Seyahatnameleriyle (gezi yazısı) ünlüdür.
√ Bir çok yeri dolaşmış ve buradaki önemli yerleri, olayları ,yaşayışları yazmıştır.
√ En önemli eseri Seyahatname’dir.
√ Seyahatname belge niteliği taşır.
Naima
√ 17. yy sanatçısıdır.
√ Tarih çalışmalarıyla ünlüdür.
√Naima Tarihi adlı eseri vardır.Orta nesir (çok sade olmayan çok da süslü olmayan düz yazı) özelliği gösterir.
Şeyhülislam Yahya
√ 17. yy sanatçısıdır.
√ Gazel şairi olarak bilinir.
√ İstanbul Türkçesini başarılı olarak kullanmıştır.
√ İyi bir eğitim almıştır.
√IV. Murat’ın büyük övgüsünü almıştır.
√Divan adlı eseri vardır.
Nedim
√ 18. yy sanatçısıdır.
√ İstanbul’da doğmuştur,asıl adı Ahmet’tir.
√ İyi bir eğitim almıştır.
√ Mahallileşme akımının en önemli ve güçlü savunucudur.
√ Mahalli konuşmaları ve günlük yaşayışı şiirlerde dile getirmiştir.
√ Zevk ve eğlence şairidir.Acı ve keder şiirlerinde pek bulunmaz.
√ Gazelleri ve şarkılarıyla ünlüdür.
√ İstanbul’u şiirlerinde dile getirmiştir.İstanbul şairi (aşığı) de denir.
√Gazellerinde pek mahlas kullanmaz çünkü gazellerini okuyan ona ait olacağını bileceğini söyleyecek kadar gazellerine güvenir.
√ Din dışı konular işlemiştir.
√ En önemli eseri Divan'dır.
Şeyh Galip
√ 18. yy sanatçısıdır.
√Divan edebiyatının son büyük şairi olarak kabul edilir.
√ İstanbul’da doğmuştur,asıl adı Mehmet’tir.
√ Mevlevi tarikatına mensuptur.
√Divan edebiyatına bağlı kalmasına rağmen kendine özgü yenilikler de getirmiştir.
√Eserlerinde ilahi aşk vardır.
√ Dili ağır,süslü ve sanatlıdır.
√ Sebk-i Hindi (Hindu) akımının önemli temsilcisidir.
√ Nabi’nin Hayrabat adlı eserinden daha iyi bir mesnevi yazan olamayacağı söylenmiş bu düşünceyi çürütmek amacıyla Hüsn ü Aşk adlı eseri (26 yaşında ) yazmış ve daha iyi bir mesnevi yazılabileceğini göstermiştir.
√ Hüsn ü Aşk İlahi aşkı anlatır.
√ Hece ölçüsüyle yazılmış birkaç türküsü vardır.
√ Divan adlı eseri vardır.
Yirmi Sekiz Çelebi
√ 18. yy sanatçısıdır.
√ Osmanlının Fransa’ya gönderdiği İlk elçidir.
√ Elçiliği sırasında gördüklerini sade,açık bir dille “Sefaretname”adlı eserde yazmıştır.
√ Matbaayı kuran kişidir.
√ Paris Sefaretnamesi vardır.