Söcükte Anlam

  Bir kelimenin bizdeki karşılığına anlam denir.Her sözcüğün karşıladığı bir anlam ve nesne vardır.Bu sözcüklere verilen anlamlar ilk verildiği anlam oalbileceği gibi zaman içinde değişik anlamlarda kazanabilir.Sözcükler tek başına hep gerçek anlamda iken cümle içinde  yanında kullanılan kelimeye göre değişik anlamlar kazanır.Bunları gelin şimdi birlikte görelim.

1-Gerçek anlam:

Bir kelimenin ilk ortaya çıktığında kazanmış olduğu anlamdır.Buna sözlükteki ilk anlamı da denilebilir.Her kelime tek başına iken gerçek anlamda kullanılır.

Örnek :

   Kitap  dediğimizde herkesin aklına ilk gelen içinde yazıların bulunduğu bilgi vb. durumların yazıldığı nesne olarak aklımıza gelir. Bu yüzden gerçek anlam diyoruz.Yani herkes aynı şeyi düşünür ve aynı anlamı yüklemiştir.  (buraya bir adam ve kafanında kitap resmi)

    Kardeşimin gözü  çok güzeldir. Burada göz  dediğimizde akla ilk gelen canlıların görme organıdır. Yani ilk anlamınfda kullanılmış ve herkesce aynı şey akla gelmiştir.

2-Mecaz Anlam:

       Kelimeler zaman içinde yani anlamlar kazanır bunuda cümle içinde kullanılan diğer kelimelerin yardımıyla yapar.Mecaz anlam gerçek anlamdan tamamen uzaklaşarak kelimenin kazanmış olduğu yeni anlamdır.Kelime ilk anlamından uzaklaşmış ve onunla hiç alakası olmayan yeni bir anlam  kazanmıştır.

Örnek:

Kardeşim boş gözlerle bakıyordu. Burada boş gözlerle bakmak mecaz anlamdır çünkü boş dediğimizde aklımıza ilk gelen anlamı içinde bir şey bulunmayan demektir.Buradaki örneğimize baktığımızda ise gözün içinde bir şey olmamak anlamında değil manasız manasız bakmak ,dalmak anlamında kullanılmıştır.Yani ilk anlamıyla hiç alakası yoktur.

Bu yaptığı şakaya çok kırıldım.  "Kır-" sözcüğü ilk anlamı parçalamak ,bölmek anlamındadır.(Çümlede fiil olduğunu görüyoruz yoksa kır olsa yani isim olsa idi o zaman çimenlik bayır anlamına gelecekti) Bu cümleye baktığınızda arkadaşını parçalamıyor onu bölmüyor arkadaşının darılması anlamında kullanılmışrır.gerçek anlamdan tamamen uzaklaşmıştır bu yüzden mecaz anlamdır.

3-Yan Anlam:

 Yan anlam Mecaz anlamdan faklı olarak bir kelimenin gerçek anlamdan tamamen uzaklaşmayarak uzaktan yakından  gerçek anlamla alakalı olan kelimenin kazanmış olduğu anlamdır.Burada dikkat etmemiz gereken kelime gerçek anlamla bağlantılı olmasıdır.Burada şek,l ve ya işlev bakımından da benzerlik söz konusudur.

Örnek:

Uçağın kanadı havada çok sallandı. Kanat ilk anlamı kuşların uçmasına yarayan organıdır.Burada baktığımızda ise uçağın uçmasına yardımcı oluyor yani kuş kanadı ile benzerlik göstermiş ve akla gelen ilk anlamından tamamen uzaklaşmamıştır.Bu yüzden mecaz değil Yan anlamdır.

4-Terim Anlam:

Bilim ,sana,meslek ve spor gibi dallarla alakalı olan kelimelerdir.Burada dikkat etmemiz gereken  Anlamından çok bu dallarla alakalı olmasıdır.

Örnek:

Hakem faul çaldı. Faul kelimesi spor ile ilgili olduğu için terim anlamdır.

Derste dünyanın eksenini işledik. Coğrafya bilimi ile alakalıdır.